دعوای تحویل و تسلیم مبیع
با در معرض تجاوز قرار گرفتن حق، دعوا طرح می گردد، و محاکم صرفا از دعوایی حمایت می کنند که مقرون به دلیل باشد و با توجه به اینکه اثبات دعوا محتاج دلیل است؛ مدعی حق باید آن را با دلیل اثبات کند.
نظر به اینکه دعوای تحویل و تسلیم مبیع یکی از آثار عقد است، اختصارا به تعریف عقد و انواع آن می پردازیم:
وفق ماده 183 از قانون مدنی ” عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفردیگر،تعهد به امری نمایند و مورد قبول آنها باشد”
با منعقد شدن عقد بین اشخاص رابطه حقوقی ایجاد شده و آنها را به یکدیگر مرتبط می سازد.
ماده 10 همان قانون می گوید” قراردادهای خصوصی نسب به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.”
با توجه به مواد صدرالاشاره مشخص است که قرارداد مترادف با عقد است با این تفاوت که عقد در عقود معین و قرارداد به کلیه عقود، خواه معین باشد و یا غیر معین باشد استعمال می شوند .
با استناد به ماده 184 ق . م عقود و معاملات به لازم، جایز، خیاری، منجز و معلق تقسیم می شوند.
عقد بیع از جمله عقود لازم است که متبایعین مکلف به انجام تعهدات قراردادی و قانونی عقد می باشند. و با فوت یا حجر یکی از طرفین عقد، بیع منحل نمی شود و در صورت فوت یکی از اطراف قرارداد، ورثه ملزم به تعهد مورث خود می باشند.
از جمله این تکالیف و تعهدات در عقد بیع، تکلیف بایع به تحویل و تسلیم مبیع است.
با توجه به ماده 362 قانون مدنی ” آثار بیعی که صحیحا واقع شده باشد از قرار ذیل است:
1-به مجرد وقوع بیع مشتری مالک مبیع و بایع مالک ثمن می شود؛
2-عقد بیع بایع را ضامن درک مبیع و مشتری را ضامن درک ثمن قرار می دهد؛
3-عقد بیع بایع را به تسلیم مبیع ملزم می نماید؛
4-عقد بیع مشتری را به تادیه ثمن ملزم می کند. “
دعوای تسلیم و تحویل مبیع یکی از آثار عقد بیع است مشروط بر اینکه صحیحا واقع شده باشد.
برای طرح دعوای تسلیم و تحویل مبیع اولا : باید بین خواهان و خوانده این دعوا، قراردادی تحت عنوان بیع وجود داشته باشد، با عنایت به ماده 338 قانون مدنی ” بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم” ؛ دوما: باید بیع بین طرفین دعوا صحیح واقع شده باشد زیرا بیع فاسد اثری در تملک ندارد.لذا هر گاه بین خوانده عقد بیع بدرستی واقع و دارای شرایط مندرج در ماده 190 ق . م باشد خواهان می تواند با دلایل کافی اقدام به طرح دعوای الزام به تحویل و تسلیم مبیع نماید.